1985-egzamin dojrzałości w najstarszej w Europie szkole im. Marszałka Stanisława
Małachowskiego w Płocku- z wyróżnieniem dla najlepszego abiturienta –Złoty Medal
„Diligentiae” -za pilność.
1991-ukończenie I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie.

1994-Pierwszy stopień specjalizacji w zakresie chorób wewnętrznych pod kierownictwem
dr.med. Jacka Imieli.
1998- II stopień specjalizacji z reumatologii pod kierownictwem dr. hab. Anny Jędryki-
Góral .
2003- obrona pracy doktorskiej pod kierunkiem Prof.dr hab. med. Artura Dziaka na II-
gim Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. Dysertacja pt.: „Znaczenie
seronegatywnych zapaleń stawów w praktyce ortopedycznej” była wynikiem ścisłej
współpracy z zespołem specjalistów ortopedów kliniki Carolina Medical Center i jest
pierwszą (z dwóch jak dotychczas) prac doktorskich, które powstały na bazie Pacjentów
w/w kliniki ortopedycznej i medycyny sportowej od początku jej istnienia czyli od 1998
roku

Inne osiągnięcia:
W latach 2002-2003 członek komisji CMKP i Mazowieckiego Centrum Zdrowia
Publicznego kwalifikującej lekarzy ubiegających się o rozpoczęcie specjalizacji z
reumatologii.
Autorka i współautorka ponad 100 interdyscyplinarnych publikacji i wystąpień
prezentowanych zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej.
Wybrane publikacje:
 Kardionefrologia" pod redakcją T. Pasierskiego, M. Myśliwca, J. Imieli—dr Edyta Biernat-Kałuża jest
współautorką rozdziału "Choroby układu sercowo-naczyniowego w przebiegu nefropatii w
chorobach układowych tkanki łącznej."
 E. Biernat, P. Jagiełło, H. Chwalińska-Sadowska, A. Zajączek-Grabowska—Pieszczany: The
influence of age on clinical features and immunological profile in rheumatoid arthritis with Sjoegren
syndrome patients. 1996 1. CECR
 E. Biernat-Kałuża, R. Śmigielski , G. Adamczyk: Atypowy przebieg po artroskopii kolana a
reaktywne zapalenia stawów. Ortopedia Rehabilitacja Traumatologia 2000, Nr 5, 4/2000,
 E. Biernat-Kałuża: Reaktywne zapalenie stawów jako interdyscyplinarny problem medyczny. Acta

Clinica 2001,I,3
 E. Biernat-Kałuża: Farmakoterapia reaktywnego zapalenia stawów. Acta Clinica 2002,II,2
 E. Biernat-Kałuża , R. Śmigielski: Reactive arthritides as a reason of atypical postoperative course
after knee arthroscopy. EFFORT, Rhodos.

Znaczenie seronegatywnych zapaleń stawów w praktyce ortopedycznej
dr n.med Edyta Biernat-Kałuża
Streszczenie pracy doktorskiej opracowanej pod kierownictwem naukowym Prof. dr hab. med. Artura Dziaka
Spośród 1200 pacjentów skierowanych przez ortopedów na konsultację reumatologiczną w latach 2000-2002, po wykluczeniu
ortopedycznych przyczyn dolegliwości (uraz jako bezpośrednia przyczyna zapalenia stawów lub ścięgien, w tym uszkodzenie
łąkotki lub aparatu więzadłowego stawu kolanowego, infekcyjne zapalenia stawów—na podstawie uzyskania ujemnych
wyników posiewów krwi w kierunku: bakterii tlenowych, beztlenowych oraz grzybów) oraz po wykluczeniu chorób
reumatologicznych takich jak: borelioza u osób po ukąszeniu przez kleszcza, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby z z
grupy tzw. kolagenoz, analizie poddano 100 chorych (40 kobiet oraz 60 mężczyzn, w wieku od 18 do 58 lat).
Ze względu na dominujący typ dolegliwości (w chwili badania) chorych podzielono na 3 grupy:
I. Patologii ścięgien (tenopatii) (31%),
II. Wysiękowego zapalenia stawu kolanowego – 27 pacjentów (27%),
III. Zapalenia stawów (3 i więcej stawów – 42 chorych) (42%).
W grupie I wyróżniono podgrupę—IA. z dominującą patologią ścięgna Achillesa i IB.- z dominującą patologią ze strony innych
ścięgien niż ścięgno Achillesa.
Grupę II podzielono na: II.A.-chorych z wysiękowym zapaleniem stawu kolanowego po przebyciu zabiegu operacyjnego i IIB.-
chorych, u których wysiękowe zapalenie stawu kolanowego nie było wynikiem procedur zabiegowych.
Grupy III nie dzielono.
Czas trwania choroby do roku zgłaszało ogółem 39% chorych, najczęściej (51,9%) w grupie wysiękowego zapalenia stawu
kolanowego W podobnym odsetku tzn. 39% u pacjentów choroba trwała od 1 do 5 lat najczęściej (54,8%) w grupie I. Ponad
pięcioletni wywiad chorobowy odnotowano u co piątego pacjenta (22%); podobnie we wszystkich trzech grupach.
Początek dolegliwości bez uchwytnej przyczyny wystąpił prawie u połowy chorych, w tym najczęściej w grupie zapalenia
stawów i tenopatii.Uraz i/lub przeciążenie zainicjowało wystąpienie dolegliwości, u co czwartego pacjenta, w tym najczęściej w
grupie patologii ścięgien. W opinii pacjentów, choroba infekcyjna zapoczątkowała wystąpienie dolegliwości stawowo-
ścięgnistych jedynie u chorych z zapaleniem wielostawowym (14,6%). U 20% chorych (w tym u wszystkich chorych z
podgrupy IIA), dolegliwości rozpoczęły się po przebyciu zabiegu ortopedycznego,.
Żaden z pacjentów, leczonych z powodu patologii ścięgien lub wysiękowego zapalenia stawu kolanowego nie wiązał
wystąpienia objawów chorobowych z przebytym wcześniej zakażeniem. Zebranie dokładnego wywiadu w kierunku chorób
infekcyjnych: przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego i dróg oddechowych wykazało, iż 43% badanych przebyło
znaczące klinicznie zakażenia.

Spośród wszystkich badanych chorych aż 53% były to osoby operowane. Ogółem w wywiadzie przeprowadzono 75 zabiegów
ortopedycznych (głównie operacji artroskopowych stawu kolanowego).
W badaniu szczególną uwagę zwrócono na występowanie: zapaleń stawów, zapaleń ścięgien, tzw.”objawy pozastawowe”:
„jelitowych” bólów brzucha, tendencji do biegunek, infekcyjnych chorób układu moczowo-płciowego (objawy dyzuryczne,
upławy, przebyte zapalenie: przydatków lub jąder, najądrzy, prostaty), objawów dermatologicznych (ze szczególnym
uwzględnieniem łuszczycy u badanego i w rodzinie, zmian trądzikowych, nadżerek w jamie ustnej) oraz objawów
okulistycznych (zwłaszcza zapalenia tęczówki, naczyniówki).
U wszystkich chorych przeprowadzono badanie przedmiotowe obejmujące: pełne badanie internistyczne, badanie skóry, pełne
badanie reumatologiczne (układu ruchu) ze szczególnym uwzględnieniem: liczby bolesnych i obrzękniętych stawów, objawów
zapalenia ścięgien zwłaszcza przyczepów ścięgnistych, oceny krzywizn i ruchomości kręgosłupa (objaw Otto, objaw Schobera,
ograniczenie rozszerzalności oddechowej klatki piersiowej), bolesności uciskowej mostka, oceny zajęcia stawów krzyżowo-
biodrowych (testy Mennella, Gaenslena-Mennella, Patricka)
Badania laboratoryjne miały na celu: ocenę aktywności choroby, stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi i wykazanie
obecności antygenu HLA-B27.
W ramach badań serologicznych wykrywano obecność czynnika reumatoidalnego klasy IgM (RF-rheumatoid factor),
przeciwciał przeciwjądrowych (ANA-antinuclear antibodies) oraz przeciwciał dla Yersinia enterocolitica, Salmonella enteritidis,
Salmonella typhimurium, Chlamydia trachomatis w klasie IgA, IgM i IgG i Chlamydia pneumoniae(tylko IgG).
Badania obrazowe wykonano u większości chorych. Przeprowadzono badania radiologiczne stawów obwodowych zajętych
procesem chorobowym,stawów krzyżowo-biodrowych i kręgosłupa, stawów rąk i stóp (w przypadkach wątpliwych w celu
wykluczenia reumatoidalnego zapalenia stawów). U niektórych chorych została przeprowadzona scyntygrafia kośćca z
zastosowaniem promieniotwórczego technetu 99mTc. Z kolei badanie USG okolic anatomicznych, ze strony których chorzy
zgłaszali dolegliwości o największym nasileniu wykonano z zastosowaniem głowicy o wysokiej rozdzielczości 8-12 MHz oraz z
zastosowaniem tak zwanej funkcji „Doppler mocy”.
Ogółem zapalenie stawów kończyny dolnej stwierdzono u 85% badanych; znamiennie częściej były zajęte w grupie II i III niż
w grupie I. Najczęściej odnotowano zapalenie stawu kolanowego—u 69% chorych. Różnicę znamienną statystycznie
wykazano pomiędzy grupą wysiękowego zapalenia stawu kolanowego a grupą tenopatii. W następnej kolejności występowały:
zapalenie stawów skokowego i stawów stopy (39%), a potem objawy zajęcia stawu biodrowego (26%). U chorych z grupy
zapalenia wielostawowego, występowanie zapalenia stawu biodrowego odnotowano istotnie cześciej niż w grupie
wysiękowego zapalenia stawu kolanowego.
Odnośnie stawów kończyny górnej, objawy zapalne stawu ramiennego oraz innych stawów kończyny górnej występowały u
52% chorych; z tego u połowy dotyczyły stawu ramiennego (26%) i u połowy pozostałych stawów kończyny górnej (też 26
%). Znamiennie częściej stwierdzono zapalenie stawu ramiennego w grupie zapalenia wielostawowego niż w grupie
wysiękowego zapalenia stawu kolanowego.
Średnio, liczba bolesnych stawów wynosiła 3,66 (od 0 do 23). Najczęściej dolegliwości bólowe stawów zgłaszali chorzy w
grupie III (6,66), następnie w grupie tenopatii (2,68), a najrzadziej w grupie wysiękowego zapalenia stawu kolanowego
(1,52). Znamiennie częsciej bóle stawów zgłaszali chorzy z grupy zapalenia wielostawowego w porównaniu do obu
pozostałych grup.
W badanym materiale liczba obrzękniętych stawów wynosiła 2,5 (od 0 do 13), najczęściej w grupie zapalenia
wielostawowego—4,51, następnie w grupie patologii ścięgien 1,68, a tylko 1,32 w grupie pacjentów z wysiękowym
zapaleniem stawu kolanowego. Znamiennie częściej obrzęknięte stawy odnotowano w grupie III w porównaniu do obu
pozostałych grup.

Jednoczesne objawy zapalenia stawów kończyny górnej i dolnej wykazano u 47% badanych, a tylko u 10% tzn. chorych z
dominujacą patologią ze strony ścięgna Achillesa nie odnotowano zajęcia żadnego stawu kończyny górnej lub kończyny
dolnej.
Objawy świadczące o zajęciu stawu rzepkowo-udowego, (tzn. występowanie tzw. „objawu kinomana” czyli bolesności kolana
po długim bezruchu oraz bolesności stawu kolanowego podczas schodzenia ze schodów), stwierdzono ogółem u 14%. Różnicę
statystycznie znamienną wykazano pomiędzy grupą II a I.
W badanym materiale objawy zapalne ścięgien stwierdzono ogółem u 63% chorych. Najczęściej było zajęte ścięgno Achillesa
– 26%. Znamienność statystyczną stwierdzono pomiędzy grupą tenopatii a wysiękowego zapalenia stawu kolanowego.
Objawy zapalenia ścięgien okolicy stawu kolanowego wystąpiły ogółem u 16%. Nie stwierdzono statystycznych różnic
pomiędzy grupami odnośnie występowania tego objawu.
Objawy tzw. „łokcia tenisisty” lub „łokcia golfisty” zgłaszało ogółem 14% pacjentów, Znamiennie częściej objawy zapalenia
przyczepów ścięgien w okolicy stawu łokciowego wykazano w grupie tenopatii w porównaniu do obu pozostałych grup.
Zajęcie procesem chorobowym, ścięgien okolicy stawu ramiennego stwierdzono ogółem u 11%. Różnice dotyczące częstości
występowania tego objawu pomiędzy grupami nie były statystycznie istotne.
Objawy zajęcia stawów krzyżowo-biodrowych stwierdzono ogółem u 27% chorych, z tego najczęściej w grupie III (33,3%),
potem w grupie I (25,8%) i najrzadziej (18,5%) w grupie II. Najczęściej w badaniu przedmiotowym występowała bolesność
uciskowa stawów krzyżowo-biodrowych (23%), potem objaw Gaenslena-Mennella (10%, objaw Patricka (8%) i objaw
Mennella (4%). Wyniki nie były statystycznie znamienne.
Bolesność uciskową mostka na wysokości II i VII stawu mostkowo-żebrowego, stwierdzono ogółem u 6% chorych. Tak zwany
„zapalny ból kręgosłupa” zgłaszało ogółem 12% chorych. Sylwetkę typu zzsk ze zniesieniem lordozy szyjnej i lędźwiowej
odnotowano u 5% chorych. Ograniczenie ruchomości oddechowej klatki piersiowej zostało stwierdzone również u 5%
badanych. Objawy Otto i/lub Schobera były obecne z równą częstotliwością—ogółem u 6% badanych.
W częstości występowania wszystkich powyższych objawów, nie stwierdzono różnic istotnych statystycznie.
Ogółem obecność zmian skórnych (wraz z łuszczycą skóry i/lub paznokci) odnotowano u 34% chorych. Znamienność
statystyczną stwierdzono pod względem występowania zmian skórnych jedynie w grupie patologii ścięgien; gdzie istotnie
częściej zmiany skórne występowały w grupie IB niż IA.
Rozpoznanie łuszczycy skóry w czasie badania lub w wywiadzie ustalono ogółem u 13% chorych. Znamiennie częściej
łuszczyca skóry występowała u chorych z patologiami innych ścięgien (IB w porównaniu do grupy IA). Onychopatia
łuszczycowa występowała u 5%. Obciążający wywiad rodzinny w kierunku łuszczycy zgłosiło 7%. Ogółem korelację rodzinną
lub/i rozpoznanie łuszczycy skóry lub/i paznokci stwierdzono u 21% badanych, z tego chorych bez obciążającego wywiadu
rodzinnego chorujących na różne postacie łuszczycy było 14 (14%). Pod względem statystycznym istotnie różniły się między
sobą grupy IB i IA. Inne, znaczące dla spondyloartropatii, zmiany skórne stwierdzono u 21 osób (21%). Nasilone zmiany
trądzikowe w wywiadzie i/lub w chwili badania zgłosiło 16 badanych (16%) Łojotokowe zapalenie skóry było obecne jedynie u
2 chorych (2%). Występowanie nadżerek w jamie ustnej zgłaszały ogółem 3% badanych. Zmiany skórne o innym charakterze
niż łuszczycowe wystąpiły u 21% badanych.
Występowanie objawów ze strony przewodu pokarmowego odnotowano u 23% chorych. „Jelitowe” (o nieustalonej dotychczas
przyczynie) bóle brzucha zgłaszało 7% chorych. Z kolei biegunki i/lub tendencja do zatruć „pokarmowych” występowała u
prawie co piątego badanego. Rozpoznanie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego ustalono u 3% pacjentów, jeszcze przed
rozpoczęciem obecnej obserwacji. Celiakię rozpoznano u 2% chorych.

Objawy okulistyczne pod postacią zapalnych schorzeń „przedniego odcinka oka” odnotowano (w chwili badania lub w
wywiadzie) u 12% chorych. Zapalenie tęczówki w wywiadzie przebyło 4% chorych, z tego u jednego pacjenta nawracało co
najmniej dziesięć razy. Przewlekłe i nawracające zapalenie spojówek zgłaszało 12% chorych. Pomiędzy grupami nie
stwierdzono różnic statystycznie znamiennych w częstości występowania objawów zapalnych „przedniego odcinka oka".
W badanym materiale objawy pozastawowe wystąpiły aż u 69% (sumarycznie oceniono objawy ze strony przewodu
pokarmowego, skóry i śluzówek, układu moczowo-płciowego, oczne). Pomiędzy grupami nie stwierdzono znamienności
statystycznych. W badanej grupie stwierdzono: zmiany zapalne ze strony narządu wzroku u 12 %, występowanie objawów
skórno/śluzówkowych (z uwzględnieniem łuszczycy u 34%); a objawy ze strony przewodu pokarmowego u 23% badanych.
U każdego pacjenta w badanej grupie oceniano takie parametry, jak: OB, morfologia krwi – liczba erytrocytów, leukocytów,
trombocytów, CRP oraz proteinogram ze szczególnym uwzględnieniem a2-globulin i g-globulin.
Średnie wartości badanych parametrów były następujące:
– OB (mm/h) 14,5± 3,87,
– Hemoglobina (g%)13,98±1,50,
– Erytrocyty (G/l) 4,66±0,47,
– Leukocyty (T/l) 6,21±1,98,
– Płytki krwi (G/l) 255,14±70,76
– CRP mg%1,9±5,44,
– a2-globuliny10,57±3,09,
– g-globuliny16,16±3,63.
Znamienne różnice dotyczące OB, liczby płytek krwi oraz odsetka a2-globulin wykazano pomiędzy podgrupami chorych z
patologiami ścięgien (IB a IA). Statystyczną różnicę odnotowano też między podgrupami chorych z wysiękowym zapaleniem
stawu kolanowego (istotnie wyższe wartości a2-globulin).
Obecność białka C-reaktywnego powyżej 10mg% wykazano u 24% osób. U chorych z wysiękowym zapaleniem stawu
kolanowego po przebyciu zabiegu operacyjnego w wywiadzie w porównaniu do grupy kontrolnej uzyskano znamienność
statystyczną pod względem częstości występowania CRP >10mg%.
Hipera2-globulinemia >14,9% była obecna u 14% chorych, najczęściej w grupie wysiękowego zapalenia stawu kolanowego
(22,2%).
Hiperg-globulinemię >18,5% stwierdzono u 15% badanych, najczęściej w grupie III – u 16,7%. Nie odnotowano różnic
istotnych statystycznie pomiędzy badanymi grupami.
W grupie przebadanych 39 osób, obecność antygenu HLA B27 wykazano u 11 osób (11/39 – 28%).
Obecność przeciwciał w którejkolwiek z klas immunoglobulin dla Yersinia enterocolitica stwierdzono u 34% obserwowanyc.
Przeciwciała dla dwóch gatunków z rodzaju Salmonella – Salmonella enteritidis i/lub typhimurium ogółem w badanej grupie
stwierdzono u 28% chorych, z tego dla Salmonella enteritidis u 21% i Salmonella typhimurium u 16%.
Obecność przeciwciał w którejkolwiek klas immunoglobulin dla Chlamydia trachomatis wykazano ogółem u 43% badanych, z
tego u 39,5% kobiet i 60,5% u mężczyzn.
Badania na obecność przeciwciał w klasie IgG dla Chlamydia pneumoniae wykonano ogółem u 62% chorych. Przeciwciała
wykryto u 32% badanych.
U 21 chorych nie stwierdzono obecności przeciwciał dla badanych bakterii.
U 49% chorych stwierdzono obecność przeciwciał dla jednego gatunku bakterii. U 30% stwierdzono równocześnie obecność
przeciwciał dla więcej niż jednego czynnika etiologicznego (w różnych kombinacjach).

Ogółem, niezależnie od dominującego objawu chorobowego, przeciwciała dla patogenów, uznanych za czynniki etiologiczne
reaktywnych zapaleń stawów, wykazano u 79% chorych w porównaniu do 35% w grupie kontrolnej, z tego dla:
-Yersinia enterocolitica u 34%, w grupie kontrolnej—0%,
-Salmonella enteritidis u 21%, w grupie kontrolnej—5%,
-Salmonella typhimurium u 16%, w grupie kontrolnej—5%,
-Chlamydia trachomatis u 43%, w grupie kontrolnej 10% oraz
-Chlamydia pneumoniae u 32%, w grupie kontrolnej 20%.
Badania radiologiczne stawów obwodowych przeprowadzono u 97% chorych. Nie wykonano badań rentgenowskich u 3
chorych z izolowaną patologią ścięgna Achillesa. Nadżerki w stawach obwodowych stwierdzono u 11,9% badanych.
Badanie radiologiczne kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego oraz celowane zdjęcie stawów krzyżowo-biodrowych
przeprowadzono u 72%. Zajęcie stawów krzyżowo-biodrowych (od stopnia I do IV wg Kryteriów Nowojorskich rozpoznania
zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa) ( 51) stwierdzono u 20,8% chorych.
Scyntygrafię wykonano u 4 pacjentów (u 3 chorych,u których stwierdzono kliniczne cechy zajęcia stawów krzyżowo-
biodrowych, ale w badaniu radiologicznym nie było cech saroiliitis). U tych chorych stwierdzono zwiększony wychwyt
znacznika w rzucie stawów krzyżowo-biodrowych oraz u jednego chorego w rzucie mostka.
Badania USG zajętych stawów lub ścięgien wykonano u wszystkich pacjentów co najmniej jeden raz (ogółem 127 badań).
Oceniano okolice anatomiczne ze strony których chorzy zgłaszali dolegliwości o największym nasileniu. U chorych po
rekonstrukcji całkowitego lub częściowego zerwania ścięgna Achillesa badanie USG wykonywano rutynowo co 6 tygodni, w
celu oceny procesu gojenia.
WNIOSKI
1. U analizowanych 100 chorych, stwierdzono następującą częstość występowania objawów ze strony narządu ruchu:
– zapalenie stawów kończyny dolnej—85 % (tab.9),
– zapalenie stawów kończyny górnej—52% (tab.10),
– zapalenie stawów kończyny dolnej i/lub górnej – 90% (tab.12),
– zapalenie ścięgien—63 % (tab.14),
– objawy ze strony stawów krzyżowo-biodrowych -27 % (tab.16),
-objawy sugerujące zajęcie kręgosłupa w przebiegu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa—12% (tab.17) i
-bolesność uciskowa mostka—6 % (tab.17).
2. Występowanie tzw. objawów pozastawowych wykazano ogółem u 69% chorych, w tym:
-objawów zapalnych ze strony przewodu pokarmowego u 23%,
-objawów skórno-śluzówkowych (z uwzględnieniem łuszczycy w rodzinie) u 34%,
-objawów zapalnych ze strony narządu wzroku stwierdzono u 12% chorych.
3. Badaną grupę charakteryzowały następujące parametry laboratoryjne:
-OB (mm/h) 14,5± 3,87,
-Hemoglobina (g%)13,98±1,50,
-Erytrocyty (G/l) 4,66±0,47,
-Leukocyty (T/l) 6,21±1,98,
-Płytki krwi (G/l) 255,14±70,76
-CRP mg%1,9±5,44,
-2-globuliny10,57±3,09,
-2-globuliny16,16±3,63

4. Ogółem, niezależnie od dominującego objawu chorobowego, przeciwciała dla patogenów, uznanych za czynniki etiologiczne
reaktywnych zapaleń stawów, wykazano u 79% chorych w porównaniu do 35% w grupie kontrolnej (tab.40), z tego dla:
-Yersinia enterocolitica u 34%, w grupie kontrolnej—0%,
-Salmonella enteritidis u 21%, w grupie kontrolnej—5%,
-Salmonella typhimurium u 16%, w grupie kontrolnej—5%,
-Chlamydia trachomatis u 43%, w grupie kontrolnej 10% oraz
-Chlamydia pneumoniae u 32%, w grupie kontrolnej 20%.
5. Na podstawie całości obrazu klinicznego oraz badań dodatkowych (tj. badania serologiczne, laboratoryjne, diagnostyka
obrazowa) u wszystkich chorych ustalono rozpoznanie seronegatywnego zapalenia stawów ( na podstawie kryteriów
diagnostycznych chorób z grupy spondyloartropatii).
6. W badanym materiale, na podstawie obowiązujących kryteriów rozpoznawczych poszczególnych jednostek chorobowych z
grupy seronegatywnych zapaleń stawów, ustalono rozpoznanie:
– reaktywnego zapalenia stawów u 79% chorych, z tego:
~ izolowane reaktywne zapalenie stawów u 65%,
~ ze współistniejącym łuszczycowym zapaleniem stawów u 6%,
~ z innymi zmianami skórnymi np. z trądzikiem u 4%,
~ ze zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa u 2%,
~ z nawracającym zapaleniem tęczówki u 1%,
~ z zapalnymi chorobami jelit u 1%.
7. U pozostałych 21% chorych (bez obecności przeciwciał typowych dla reaktywnego zapalenia stawów), rozpoznano:
– zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (izolowane) u 4%,
– łuszczycowe zapalenie stawów (izolowane) u 3%,
– łuszczycowe zapalenie stawów z zespołem złego wchłaniania u 1%,
– zapalenie stawów w przebiegu zapalnych chorób jelit u 2% oraz
– niezróżnicowaną spondyloartropatię u 11% ( w tym możliwość zespołu SAPHO u 1%).
8. Przeprowadzenie wnikliwej diagnostyki reumatologicznej u pacjentów z patologiami ortopedycznymi, umożliwia: uściślenie
rozpoznania i podjęcie ukierunkowanego leczenia, uwzględniającego istnienie zaburzeń immunologicznych, w tym
serologicznych świadczących o przebyciu infekcji wpływających na rozwój reaktywnego zapalenia stawów.
9. Uzupełnienie rozpoznania ortopedycznego o komponentę reumatologiczną powinno wpływać na modyfikację decyzji
ortopedy o leczeniu zabiegowym (np.antybiotykoterapia poprzedzająca zabieg operacyjny, czy też włączenie tzw. leków
modyfikujących przebieg choroby takich, jak Sulfasalazyna EN).
10. Diagnostyka i leczenie reumatologiczne mają znaczenie dla rokowania u pacjentów przewlekle leczonych ortopedycznie,
którzy sprawiają trudności diagnostyczne i terapeutyczne.
11. Ustalenie prawidłowego rozpoznania, podjęcie leczenia przyczynowego oraz decyzja ortopedy o leczeniu zabiegowym,
uwzględniająca rozpoznanie reumatologiczne, mają duże społeczne znaczenie, w tym zmniejszenie kosztów związanych z
leczeniem (też hospitalizacją), rehabilitacją oraz świadczeniami z tytułu niezdolności do pracy z powodu przewlekłych chorób
narządu ruchu.

EXTRAARTICULAR MANIFESTATIONS IN 100 SPONDYLOARTROPATHIC
PATIENTS
Biernat-Kaluza E., Zdanowicz U.
Praca została zaprezentowana przez podczas IV Kongresu nt. Spondyloartropatii, 7-9.X. 2004, Gent, Belgia
oraz opublikowana w„Clinical and Experimental Rheumatology” vol.22 no.5, 2004.
BACKGROUND: In the course of seronegative spondyloarthropathies (SpA) manifestations connected with locomotor system
(arthritis, spondylitis, enthesitis) and so called “extraarticular symptoms” may occur .
OBJECTIVES: To assess the frequency of extraarticular manifestation in the spondyloarthropatic patients.
METHODS: In the cohort of 100 patients (60men and 40women, at age from18 till 58years; mean 34+/- 9,8), occurrence of
extraarticular (ocular, dermatological, gastroenterological) symptoms were analyzed.
RESULTS: Ophtalmological symptoms, like iritis and chronic conjunctivitis were found in 12% of patients. Gastrointestinal
problems such as abdominal enteric pain, diarrhoea, diagnosed colitis ulcerosa and celiac disease were noted in 23% of
patients. Dermatological changes (acne fulminans, seborrhoic dermatitis, palmar and plantar pustulosis, and psoriasis in
patient or in the family) were found in 34% of patients. Totally, extraarticular manifestations in the course of SpA were
noticed in 69%pts.
CONCLUSIONS: Seronegative spondyloarthropathy is an interdisciplinary medical problem. Extraarticular symptoms (skin,
intestinal and ocular) are very often (69%) and may occur in various combinations with locomotor manifestation.
REFERENCES: Cush J., Lipsky P.: “Reiter ‘s syndrome and reactive arthritis” in Koopman W. Arthritis and Allied Conditions,
2001, 1324-1344; Gall V. “Spondyloarthropathies” in Wegener S., Belza B., Gall E. Clinical Care in the Rheumatic Diseases.
American College of Rheumatology 1996,171-175