Cała wiedza w pigułce o Więzadle krzyżowym przednim – okiem ortopedy
Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego (WKP) jest jednym z częstszych
uszkodzeń więzadłowych w obrębie kolana. Mechanizm uszkodzenia to najczęściej uraz
skrętny kolana, który zdarza się podczas uprawiania takich sportów jak np. narciarstwo,
piłka nożna czy koszykówka.
Kiedy pokazać się lekarzowi???
W trakcie urazu pacjent może mieć uczucie, że kolano „uciekło”, pojawia się ból,
opuchlizna, czasem w trakcie urazu można usłyszeć trzask. Po urazie pojawia się również
uczucie niestabilności i uciekania kolana, np. podczas schodzenia po schodach.
Te objawy powinny skłonić pacjenta do wizyty u ortopedy.
Jakie zrobić badania?
Na podstawie wywiadu i badania fizykalnego można wysunąć podejrzenie uszkodzenia
więzadła. W celu potwierdzenia uszkodzenie WKP wykonywane są badania obrazowe,
które pozwalają na dokładną analizę struktur stawu kolanowego. Najbardziej pomocnym
badaniem jest badanie metodą rezonansu magnetycznego, które umożliwia nie tylko
ocenę samego więzadła krzyżowego przedniego, ale również pozostałych struktur, które
również mogły ulec uszkodzeniu podczas urazu- łąkotki, więzadła poboczne, czy
powierzchnie chrzęstne kości udowej i piszczelowej.
Dodatkowo przydatne jest badanie USG, które umożliwia dynamiczną ocenę
poszczególnych struktur kolana i może pośrednio wskazać na uszkodzenie WKP.
Badaniem potwierdzającym pozostaje jednak badanie metodą rezonansu magnetycznego.
Co się dzieje z kolanem bez więzadła??
Uszkodzone więzadło krzyżowe przednie powoduje najczęściej niestabilność kolana, które
pacjenci opisują jako „uciekanie” kolana. Zaburzona biomechanika stawu powoduje, że
pozostałe jego elementy, jak łąkotki, czy powierzchnie chrzęstne o wiele łatwiej ulegają
uszkodzeniu. Prowadzi to do przyspieszenia zmian zwyrodnieniowych kolana i często
uniemożliwia powrót do sprawności i aktywności sportowej.
Jak leczyć??
W czasie wizyty lekarskiej, po indywidualnej ocenie rozległości urazu, oczekiwań pacjenta,
poziomu aktywności fizycznej podejmowana jest wspólnie decyzja o dalszym
postępowaniu. W pewnych przypadkach można zastosować leczenie zachowawcze,
jednak najczęściej właściwym postępowaniem jest leczenie operacyjne, zwłaszcza, jeżeli
pacjent planuje powrót do aktywności sportowej.
Zostało opisane wiele technik operacyjnych zaopatrywania uszkodzeń więzadła
krzyżowego przedniego. Najczęstszą metodą jest jego rekonstrukcja, podczas której
pobierane są tkanki własne pacjenta (ścięgna mięśni zginaczy, ścięgno mięśnia prostego
uda lub więzadło rzepki). W przypadku operacji rewizyjnych stosuje się też przeszczepy
allogeniczne z banku tkanek. W części przypadków, zamiast rekonstrukcji, można
zastosować naprawę uszkodzonego więzadła z dodatkowym wzmocnieniem taśmą.
Metoda ta, o nazwie Internal Bracing umożliwia szybszy powrót do sprawności i w
określonych przypadkach jest bardzo dobrym wyborem postępowania.
Ze względu na mnogość technik i sposobów postępowania, decyzja jest zawsze
podejmowana indywidualnie, w zależności od cech urazu i oczekiwań pacjenta.
Co z rehabilitacją?
Rehabilitację rozpoczyna się po kilku dniach od zabiegu. Rehabilitacja umożliwia
odzyskanie prawidłowego zakresu ruchu w stawie, odbudowanie siły mięśniowej i
zmniejsza ryzyko powtórnych urazów. Proces rehabilitacji jest równie ważny, co właściwie
przeprowadzony zabieg i tylko te dwa elementy razem umożliwiają powrót do pełnej
sprawności po urazie. Fizjoterapia jest wieloetapowym procesem, który trwa przez cały
okres powrotu do aktywności sportowej, który trwa średni od 6 do 12 miesięcy, w zależności od zastosowanej techniki.
Już wcześniej możliwe są określone ćwiczenia fizyczne, jak np. rower, czy pływanie.