Ścięgno Achillesa to jedno z najsilniejszych i najważniejszych ścięgien w naszym ciele. Tak naprawdę składa się ono z trzech ścięgien – ścięgna mięśnia płaszczkowatego, ścięgna głowy przyśrodkowej oraz bocznej mięśnia brzuchatego łydki. Co ciekawe, te komponenty ścięgniste rotują się względem siebie na przebiegu ścięgna Achillesa i ostatecznie przyczepiają się do kości piętowej. Uważa się, że dzięki tej spiralnej strukturze ścięgno nabiera większej właściwości sprężystej.

Ścięgno Achillesa przenosząc siłę wytworzoną przez mięśnie łydki powoduje zgięcie podeszwowe stopy. Również jest ono jest kluczowe dla prawidłowego poruszania się, nie mówiąc już o takich czynnościach jak bieganie, skakanie czy pływanie.

Zerwanie ścięgna Achillesa jest częstym urazem sportowym w populacji ogólnej. Uważa się, że 18 na 100 000 osób doświadcza tego typu urazu w ciągu roku. Typowymi pacjentami są mężczyźni w 4 lub 5 dekadzie życia, którzy amatorsko uprawiają sport. Należy jednak pamiętać, że do tego urazu może dojść tak naprawdę u każdej osoby, bez względu na jej aktywność fizyczną, płeć czy styl życia. Oto najczęstsze przyczyny problemów ze ścięgnem Achillesa mogące prowadzić do jego zerwania:

 

  • Nagłe zwiększenie aktywności fizycznej: Zbyt szybkie zwiększenie intensywności treningów może przeciążyć ścięgno.
  • Brak odpowiedniego rozgrzania i rozciągania: Pomijanie rozgrzewki przed treningiem zwiększa ryzyko naciągnięcia lub zerwania ścięgna.
  • Niewłaściwe obuwie: Buty bez odpowiedniego wsparcia mogą prowadzić do nadmiernego napięcia ścięgna.
  • Przeciążenie: Powtarzające się intensywne obciążenia, takie jak bieganie po twardych nawierzchniach, mogą powodować mikro urazy.
  • Wiek i kondycja fizyczna: Wraz z wiekiem elastyczność ścięgien zmniejsza się, co zwiększa ryzyko urazów.

Do zerwania ścięgna Achillesa dochodzi w wyniku energicznego wybicia się ze zgiętej stopy w stawie skokowym. Pacjenci zgłaszają wtedy uczucie pęknięcia czy dźwięku określanego jako „pop” z następczą trudnością w chodzeniu czy bólem w okolicy pięty. Czasami widoczna jest przerwa w ciągłości na przebiegu ścięgna Achillesa.

Diagnostyka urazu w głównej mierze opiera się na badaniu ortopedycznym oraz na diagnostyce ultrasonograficznej. Dodatkowo wykonywane są zdjęcia RTG, aby wykluczyć złamanie w obrębie stawu skokowego. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego aby ocenić morfologię zerwania i skrócenie kikutów ścięgna.

Leczenie zerwania ścięgna Achillesa w Ortopedice możemy podzielić na: leczenie zachowawcze oraz leczenie operacyjne. W przypadku tego pierwszego, proces rehabilitacyjny opiera się w głównej mierze na unieruchomieniu kończyny w zgięciu podeszwowym, w celu zbliżenia do siebie kikutów ścięgna. Leczenie operacyjne pozwala na uwidocznienie miejsca zerwania Achillesa i jego rekonstrukcję pod kontrolą wzroku, co wiąże się ze znacznym zmniejszeniem ryzyka zrośnięcia ścięgna w wydłużeniu. Po wykonanej procedurze pacjent powinien rehabilitować kończynę, tak aby przywrócić jej siłę mięśniową, funkcjonalność oraz zapobiec podobnym urazom w przyszłości.

Należy jednak pamiętać, że leczenie oraz powrót do zdrowia powinny być dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta, jego aktywności ruchowej oraz stanu zdrowia.