Łokieć tenisisty – czym jest, jakie są objawy.

Co to jest łokieć tenisisty i jak się objawia?

Łokieć tenisisty, czyli zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, to jeden z najczęstszych zespołów przeciążeniowych. Szacuje się, że cierpi na niego od 1 do 3% populacji osób dorosłych, pomiędzy 30, a 50 rokiem życia. Wbrew powszechnej opinii, nie występuje on u osób wykonujących częste i powtarzalne ruchy łokciem, lecz predysponowane są osoby wykonujące te ruchy w nadgarstku (szczególnie mowa tu o jego prostowaniu). Wynika to z tego, że za ruchy nadgarstka odpowiadają mięśnie, które swój przyczep początkowy mają właśnie w okolicy łokcia. Objawy łokcia tenisisty wynikają z sumowania się mikrourazów tych przyczepów i następczych przewlekających się procesów zapalnych. Jednak znane są również przypadki, kiedy to pojedyncze przeciążenie tych mięśni może wywołać objawy zapalenia nadkłykcia bocznego. Inaczej tę jednostkę chorobową możemy nazwać entezopatią.

Do charakterystycznych objawów łokcia tenisisty należy m.in. ból w bocznej okolicy łokcia (czyli po stronie zewnętrznej), często z promieniowaniem w kierunku nadgarstka. Bólowi mogą towarzyszyć klasyczne objawy stanu zapalnego, czyli zaczerwienienie, obrzęk oraz podwyższone ucieplenie skóry w tej okolicy. Zakres ruchu jest w większości przypadków prawidłowy, jednak ze względu na zajęcie przyczepów mięśni, pacjenci skarżą się również na obniżoną siłę chwytu, wypadanie przedmiotów z rąk, problemy z formowaniem pięści oraz szczególnie bolesne nawracanie objętego chorobą przedramienia.

Jak diagnozuje się łokieć tenisisty?

Podstawą rozpoznania jest badanie kliniczne, w którym można zbadać bolesność palpacyjną nadkłykcia, osłabienie siły chwytu,a także nasilenie dolegliwości przy czynnym wyproście nadgarstka. W diagnostyce różnicowej bierze się pod uwagę neuropatię nerwu międzykostnego tylnego, niestabilność stawu łokciowego i zapalenie kaletki wyrostka łokciowego.

Diagnostyka obrazowa pełni jedynie funkcję pomocniczą, gdyż nie w każdym przypadku zmiany mogą zostać uwidocznione. Stosuje się m.in. badanie USG łokcia oraz klasyczne zdjęcie rentgenowskie, w którym można zaobserwować zwapnienia w obrębie przyczepów mięśni, choć dotyczy to jedynie w przypadków o znacznym nasileniu bólowym. Badanie MRI rzadko znajduje kliniczne zastosowanie.

Jak leczy się łokieć tenisisty?

Podstawą leczenia tego schorzenia jest leczenie zachowawcze. Nawet u 90% pacjentów obserwuje się wyraźne zmniejszenie, bądź całkowiteustąpienie objawów bólowych w ciągu pierwszego roku. Należy jednak uzbroić się w cierpliwość, gdyż pierwsze efekty mogą się pojawić dopiero po kilku miesiącach od rozpoczęcia terapii.

Postępowanie w ostrej fazie choroby polega na jak najszybszym odciążeniu stawu. Oznacza to unikanie dźwigania ciężkich przedmiotóworaz dynamicznychruchów w obrębie nadgarstka, ze szczególnym uwzględnieniem unikania jego przeprostu. Jeżeli całkowite wyeliminowanie danego ruchu nie jest możliwe (np. aktywnie trenujący zawodnik sportów rakietowych), należy dołożyć wszelkich starań, aby choć w minimalny sposób zmienić dotychczasową technikę. Pomocne w działaniu doraźnym bywają również okłady z lodu (należy je wykonywać np. przez bandaż, nie bezpośrednio na skórę!) oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Po ustąpieniu fazy ostrej, w leczeniu oraz profilaktyce nawrotów stosuje się przede wszystkim kinezyterapię. Pod okiem fizjoterapeuty, bądź samodzielnie po odpowiednim przeszkoleniu, stosuje się zabiegi rozciągającei wzmacniające mięśnie z okolicy przedramienia, a także te stabilizujące nadgarstek. Terapię można uzupełnić o masaże okolicy nadkłycia.

Jeżeli wyniki leczeniafizjoterapeutycznego nie są zadowalające, można dodatkowo zastosować leczenie farmakologiczne. W niektórych przypadkach stosowane są miejscowe iniekcje sterydów, podawanych pod kontrolą USG, lub leczenie preparatami czynników wzrostu, pozyskanych z krwi własnej pacjenta po jej odpowiednim wcześniejszym przygotowaniu. Możliwe jest również stosowanie iniekcji z toksyną botulinową lub odnerwienie obszaru objętego dolegliwościami.

Leczenie operacyjne jest ostatecznością, stosowaną zaledwie u niewielkiego ułamka pacjentów. Rozważane jest, kiedy terapia zachowawcza nie przynosi efektów, pomimo trwania nieprzerwanie od 6 do 12 miesięcy. Operację można przeprowadzić „klasycznie“, metodą otwartą, oraz z wykorzystaniem technik artroskopowych.