Więzadło krzyżowe przednie (ACL, z ang. anterior cruciate ligament) jest jednym z najważniejszych elementów stabilizujących staw kolanowy. Łączy kość udową z kością piszczelową, a jego wyjątkowość polega na położeniu wewnątrz stawu oraz specyficznej budowie – płaskiej, przypominającej swoją strukturą wstążkę, której przebieg rotuje się względem siebie podczas ruchu. Przyczep udowy więzadła ma kształt linii, a przyczep piszczelowy układa się w charakterystyczną literę „C”.

 

Rola ACL w stabilizacji kolana
ACL odgrywa kluczową rolę w ograniczaniu nadmiernego wysuwania się kości piszczelowej do przodu względem kości udowej (translacja przednia) oraz w przeciwdziałaniu rotacji i bocznym przemieszczeniom stawu kolanowego.

Przyczyny urazów ACL
Najczęściej do zerwania więzadła dochodzi wskutek tzw. urazu piwotującego, na który składają się:

  • rotacja wewnętrzna,
  • koślawość kolana,
  • nadmierne obciążenie stawu.

Ryzyko uszkodzenia ACL jest szczególnie wysokie w sportach wymagających gwałtownych zmian kierunku, takich jak piłka nożna, koszykówka czy narciarstwo.

Objawy uszkodzenia ACL
Osoby doznające urazu ACL często relacjonują charakterystyczny trzask w kolanie, określany w literaturze anglosaskiej jako „pop”. Następnie pojawia się ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości oraz uczucie niestabilności kolana opisywane jako „uciekanie”. Uszkodzenie ACL zwiększa również ryzyko wtórnych uszkodzeń innych struktur stawu, takich jak łąkotki czy chrząstka stawowa, co może prowadzić do rozwoju wczesnej choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego.

Nowoczesne metody leczenia ACL
Leczenie operacyjne jest standardem w przypadku zerwania ACL, a wybór odpowiedniej metody zależy od stopnia uszkodzenia, oczekiwań pacjenta oraz jego stylu życia. Rekonstrukcje ACL dzielimy na trzy generacje, z których każda opiera się na coraz lepszym odwzorowaniu naturalnej anatomii więzadła.

I generacja – jednopęczkowa rekonstrukcja ACL
Pierwsza anatomiczna metoda rekonstrukcji ACL polega na utworzeniu jednego kanału w kości udowej i piszczelowej oraz rekonstrukcji więzadła jednym przeszczepem. Przeszczep może pochodzić z mięśni gęsiej stopki, więzadła rzepki, ścięgna mięśnia czworogłowego lub mięśni półścięgnistych. Choć technika ta jest wciąż najczęściej stosowaną na świecie, nie odwzorowuje precyzyjnie naturalnej anatomii ACL.

II generacja – dwupęczkowa rekonstrukcja ACL
Ta metoda, opracowana na podstawie badań nad budową więzadła, zakłada istnienie dwóch pęczków – przednioprzyśrodkowego i tylnobocznego. W każdej z kości wykonuje się dwa kanały, a przeszczep wierniej odwzorowuje strukturę dwupęczkową ACL. Jednak najnowsze badania wykazały, że więzadło ma raczej budowę skręconej wstążki niż dwóch pęczków.

III generacja – rekonstrukcja Ribbon ACL
W odpowiedzi na najnowsze odkrycia dotyczące anatomii więzadła krzyżowego przedniego powstała metoda rekonstrukcji Ribbon ACL. Technika ta odtwarza dokładny kształt, przebieg oraz przyczepy więzadła, co również zwiększa powierzchnię gojenia w porównaniu z okrągłymi kanałami stosowanymi w poprzednich generacjach. Dzięki temu Ribbon ACL zapewnia bardziej naturalną biomechanikę kolana, wyższy poziom stabilizacji oraz szybciej się goi.

W Ortopedice wierzymy, że odtworzenie prawidłowej anatomii więzadła jest kluczem do przywrócenia pełnej funkcji stawu, dlatego stosujemy najnowszą generację rekonstrukcji ACL, zapewniając naszym pacjentom dostęp do najbardziej zaawansowanych i najlepszych technik chirurgicznych